ކޮވިޑް-19 އާ ގުޅިގެން ގިނަ ގައުމުތަކަށް މާލީ ގޮންޖެހުންތަކާ ވަނީ ދިމާވެފަ އެވެ. އެގޮތުން މިހާތަނަށް 90 ގައުމަކުން އިންޓަނޭޝަނަލް މަނިޓަރީ ފަންޑު (އައިއެމްއެފް) ގެ އެހީއަށް އެދިފައި ވެއެވެ. އެއާއެކު މިދިޔަ މާޗު މަހު ވޯލްޑު ބޭންކާއި އައިއެމްއެފުން ވަނީ ޗައިނާގެ ލޯނުތަކަށް ލުއި ދިނުމަށް ގޮވާލާފަ އެވެ.
މިފަދަ ދަނޑިވަޅެއްގައި ޗައިނާއިން އަމަލު ކުރާނީ ކިހިނެއް ހެއްޔެވެ؟ ބައެއް ފަރާތްތަކުން ދެކޭ ގޮތުގައި ޗައިނާއިން މި ވަގުތުގެ ބޭނުން ހިފާ، މުހިއްމު އެސެޓުތައް ހިފުމަށް މަސައްކަތް ކުރާނެ އެވެ. އެކަމަކު ބައެއް މީހުން ދެކޭ ގޮތުގައި ޗައިނާއިން މިހާރު ވެސް ވަނީ ބައެއް ގައުމުތަކުގެ ދަރަނި އެއްކޮށް މައާފުކޮށްދީފަ އެވެ.
ޗައިނާއިން ދީފައިވާ ލޯނުތަކުގެ ބޮޑު ބަޔަކީ ފަގީރު އަދި ތަރައްގީވަމުން އަންނަ ގައުމުތަކަށް ދީފައިވާ ލޯނެވެ. ގައުމުތަކަށް ފޯރުކޮށްދޭ ފައިސާގެ ތަފްސީލް ޗައިނާއިން ރަސްމީކޮށް ހާމަކުރުމުގެ އުސޫލެއް ނުގެންގުޅެ އެވެ. އެހެންކަމުން ދީފައިވާ ލޯނުތަކުގެ ސީދާ އަދަދެއް ނޭނގެ އެވެ.
"ދަ ޑިޕްލޮމެޓް" ނޫހުން ވަނީ ޗައިނާގެ ލޯނުތައް ރީސްޓްރަކްޗާ ކުރުމުގައި 1980 އިން 2019 އާ ހަމައަށް އަމަލުކޮށްފައިވާ ގޮތާއި ދަރަނި މައާފުކޮށްދިނުމުގައި އަމަލުކޮށްފައިވާ ގޮތްތައް ދިރާސާކޮށްފަ އެވެ.
"ދަ ޑިޕްލޮމެޓް" ނޫހުން ރިޕޯޓުކުރި ގޮތުގައި 2000 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން އާމްދަނީ މަދުން ލިބޭ ގައުމުތަކުގެ ދަރަނީގެ ގޮތުގައި ހިމެނޭ ހަތަރު ބިލިއަން ޑޮލަރު ޗައިނާއިން ކެންސަލުކޮށްފައި ވެއެވެ. ނަމަވެސް މީގެ ތެރެއިން ގާތްގަނޑަކަށް ހުރިހާ ލޯނަކީ ވެސް އިންޓްރެސްޓް ނެތް، ފޮރިން އެއިޑް ލޯނުތަކެވެ.
އައިއެމްއެފް އާއި ވޯލްޑު ބޭންކުން އަމަލު ކުރާ އިގްތިސާދީ ކޮންޑިޝަންތަކަށް ޗައިނާއިން އަމަލެއް ނުކުރެ އެވެ. ދަރަންޏަށް ލުއި ހޯދަން ހުށަހެޅުމުން، އެކަމެއް ބަލަނީ ޗައިނާގެ ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީ އާއި، ކޮމާސް މިނިސްޓްރީ އާއި އެގްޒިމް ބޭންކާއި ޑެވެލޮޕްމަންޓް ބޭންކުން އުފައްދާފައިވާ ކޮމިޓީއަކުންނެވެ.
ޗައިނާއިން ގައުމުތަކުގެ ހަރު މުދާ އަތުލާނެ ކަމަށް ބުނާ ވާހަކަ ދިރާސާ ކުރުމަށް ފަހު "ދަ ޑިޕްލޮމެޓު" ނޫހުން ބުނީ އެފަދަ އެއްވެސް ކަމެއް ކުރި ކަމުގެ ހެއްކެއް މިހާތަނަށް ނެތް ކަމަށެވެ. ލަންކާގެ ހަންބަންޓޯޓާ ޕޯޓު މައްސަލާގައި ޗައިނާއިން ފަންޑު ކުރި އެ ބަނދަރު ޗައިނާގެ އިންވެސްޓަރަކަށް ޕްރައިވެޓައިޒް ކުރީ 2017 ގައެވެ. މިފަދަ ޕަބްލިކް ޕްރައިވެޓް ޕާޓްނަޝިޕްތަކުގެ ސަބަބުން ގައުމުތަކުގެ އިސްތިގްލާލަށް ބުރޫ އަރާނެ ކަމުގެ ބިރު އޮވެއެވެ.
ގައުމުތަކުން ޗައިނާއަށް ދައްކަން ޖެހޭ ލޯނުތަކުގެ ވާހަކަ ދެކެވޭއިރު، ޗައިނާއިން ވެސް ބޮޑު ބޭރުގެ ދަރަންޏެއް އަދާ ކުރަން ޖެހެ އެވެ. އެގައުމުން ވަނީ 1.96 ޓްރިލިއަން ޑޮލަރުން ދަރަނިވެރިވެފަ އެވެ.
ރާއްޖޭގެ ޗައިނާ ދަރަންޏަށް ވާނީ ކިހިނެއް؟
ކޮވިޑް-19 ގެ މި ދަތި ހާލަތުގައި ވެސް ލޯނުތައް ދެއްކުމަށް ޗައިނާއިން އެއްވެސް ލުޔެއް ނުދިިން ކަމަށް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ރައީސް އަދި ކުރީގެ ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދު ވަނީ ވިދާޅުވެފަ އެވެ.
ސަރުކާރަށް ދެ އަހަރު ފުރުމާ ގުޅިގެން ނަޝީދު ވިދާޅުވީ ޗައިނާގެ ދަރަނި ދައްކަން އެއްވެސް ލުޔެއް ނުދިިން ކަމަށާއި ރާއްޖެއާ މެދު އެ ގޮތަށް ކަންތައް ނުކުރެއްވުމަށް ޗައިނާ ރައީސް ޝީ ޖިންޕިންގެ ކިބައިން އެދިވަޑައިގަންނަވާ ކަމަށެވެ.
ނަމަވެސް މިދިޔަ ޖޫން މަހު ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އިބްރާހިމް މުހައްމަދު ސޯލިހު ވިދާޅުވެފައި ވަނީ ޗައިނާގެ ދަރަނިތައް ދެއްކުން ހަތަރު އަހަރަށް ފަސްކޮށްދޭނެ ކަމަށެވެ. އެކަމާ ގުޅޭ ގޮތުން ސީއެންއެމުން ސުވާލު ކުރުމުން ރައީސް އޮފީހުން ވަނީ ލޯނުތައް ފަސްކޮށްދިންކަން ކަށަވަރުކޮށްދީފަ އެވެ.
ޗައިނާ މެެދުވެރިކޮށް ރާއްޖެއިން އެއް ބިލިއަން ޑޮލަރަށް ވުރެ ބޮޑު އަދަދަަކަށް ލޯނު ނަގާފައިވެ އެވެ. އަންނަ އަހަރަށް ލަފާކުރާ ދައުލަތުގެ ބަޖެޓްގައި ލޯނު އަނބުރާ ދެއްކުމަށް 4.9 ބިލިއަން ރުފިޔާ ހިމަނާފައި ވާއިރު ނަޝީދު ވިދާޅުވާ ގޮތުންނަމަ އެ ފައިސާގެ ތެރެއިން 80 އިންސައްތަ ފައިސާއަކީ ޗައިނާއިން ނަގާފައިވާ ލޯނުތައް އަނބުރާ ދެއްކުމަށް ހިމަނާފައިވާ ފައިސާ އެވެ.
ސަރުކާރުން އެހެން ބުނެފައި ވަނިކޮށް މާފަންނު އުތުރު ދާއިރާގެ މެމްބަރު އިބްރާހީމް ރަޝީދު (ބޮންޑޭ) އިއްޔެ ވިދާޅުވީ ޗައިނާގެ ސަރުކާރުން ލުއިދީފައި ވަނީ ހަމައެކަނި ސަރުކާރުގެ ލޯނުތަކަށް ކަމަށެވެ.
ބޮންޑޭ ވިދާޅުވީ، ލުއިދީފައި ވަނީ ދިވެހި ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން ނަގާފައިވާ ސަރުކާރުގެ ލޯނުތަކަށް އެކަނި ކަމަށެވެ. އަދި އެ ލޯނުތައް ދެއްކުން ފަސްކޮށްދިނީ ހަތް މަހަށް ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ.
ބޮންޑޭ އިތުރަށް ވިދާޅުވީ 100 އިންސައްތަ ސަރުކާރު ހިއްސާވާ ކުންފުނިތަކުން ނަގާފައިވާ ލޯނުތައް ފަސްކޮށްދީފައި ނުވާ ކަމަށާއި އެ ލޯނުތައް މުއްދަތަށް ނުދައްކައިފިނަމަ އެކަމުގެ ގެއްލުން ވެސް ވާނީ ހަމަ ދައުލަތަށް ކަމަށެވެ.
ނަމަވެސް ފެންނަން އޮތް ހަގީގަތަކީ ޗައިނާއަކީ ވެސް އެ ގައުމުން ދޫކޮށްފައިވާ ލޯނުތަކަށް ލުއި ދޭ ގައުމެއް ކަމެވެ. އެކަމަކު އެކަމަށް ކުރަން ޖެހޭ މަސައްކަތް އިތުރުވެފައި ބުރަަ އެވެ.
