އޭނާ އާ ހަމައަށް އަންނައިރު ޝަރުތު ތަކެއް އޮންނަނީ ކުރިމަތި ކުރުވާ ފައެވެ. ކާއްޓާއި، ދަރާއި، ވެއްޔާއި މިނޫން ވެސް ރަށުން ލިބޭ ނަފާގެ ބޮޑު ބައެއް މާލޭގައި ހުންނަ ރަށްވެރިޔާއަށާއި، ރަށުގައި ހުންނަ ރަށްވެރިޔާ އަށް ދޭން ޖެހޭ ގޮތަށެވެ. އިތުރު ބުރަ އާ އެކު ރަށް ބަލަހައްޓަން އޭނާ އަށް އޮންނަނީ ޖެހިފައެވެ.
މި ގޮތްގަނޑަކީވެސް ފާޑުކިއުން އިންތިހާއަށް އަމާޒުވި ސްޓައިލެކެވެ. މިގޮތަށް މަސައްކަތް ކުރުން ހުއްޓުވުމަށް މަސައްކަތް ކުރުމަށް ގިނަ ބަޔަކު ވަކާލާތު ކުރަމުން ދިޔަ އެވެ. އެހެން ނަމަވެސް އެ ވައްޓަފާޅި ބަދަލުވަމުން ދާތަނެއް ނުފެނެ އެވެ. ފަހުން މިހެދި ގަވާއިދުން ރަށްތައް ނަގާ މީހުންނަށް އޮތީ ކޮން ފައިދާއެއް ހެއްޔެވެ؟ ލިއުމެއް ހަވާލު ކުރެ އެވެ. އެއްބަސްވުމެކެވެ.
މިކަހަލަ ގަވާއިދުތަކުގެ ބޭނުން އާންމުކޮށް މިހާރު ހިފަނީ ސިޔާސީ ބޭނުން ތަކަށެވެ. ރުހޭ މީހާއަށް ދީފައި ނުރުހޭ މީހާއަށް ނުދިނުމުގެ އުސޫލެވެ. އަދި ކިތަންމެ ރަނގަޅަށް ރަށް ބަލަހައްޓަމުން ދިއަ ނަމަވެސް އެ މީހެއްގެ ސިޔާސީ ވިސްނުން ހުންނަ ގޮތަކުން ރަށްތައް ވަކިކުރެވިގެން ދެ އެވެ. ޒަމާނުއްސުރެ ހިނގަމުން އައިގޮތަށް މާބޮޑު ބަދަލުތަކެއް އައިހެނެއް ހިއެއް ނުވެއެވެ.
ރާއްޖޭގެ ރަށެއް
"އަނެއް ވާހަކަ އަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ފަޅުރަށްރަށާބެހޭ ޤާނޫނުއާ ނުވަތަ މި ގަވާއިދާ ނުވަތަ އެ ފަޅުރަށެއް ވަރުވާއަށް ދިނުމުގެ އެއްބަސްވުމާ، ފަޅުރަށް ވަރުވާއަށް ހިފައިފައިވާ ފަރާތުން ހިލާފުވެއްޖެ ހިނދެއްގައި، ފަޅުރަށް ވަރުވާއަށް ހިފައިފައިވާ ފަރާތުން އެ ރަށް ވަކިކުރުމުގެ އިހްތިޔާރު މިނިސްޓްރީއަށް ލިބިގެންވެއެވެ." އިހްތިޔާރު ލިބިފައި އޮންނާތީ ވަކި ނުކޮށް ބޭއްވުމަކީ ވެސް އެކަށީގެންވާ ކަމެކެވެ.
ދެން އޮތް އަނެއް ވާހަކަ އަކީ އެ "ގަވާއިދުގެ ދަށުން ފަޅުރަށެއް ވަރުވާއަށް ހިފައިފައިވާ ފަރާތުން އެ ރަށެއް ވަކިކުރާ ހާލަތުގައި، ވަރުވާއަށް ހިފައިފައިވާ ފަރާތަށް އެ ރަށާ ގުޅިގެން އެއްވެސް ބަދަލެއް ދޭކަށް ނުޖެހޭނެ ވާހަކަ އެވެ. ނަމަވެސް، ވަރުވާއަށް ހިފައިފައިވާ ފަރާތުގެ އަމިއްލަ އުފުލޭ މުދާ ގެންދިޔުމަށް މިނިސްޓްރީން ކަނޑައަޅާ މުއްދަތެއް މިނިސްޓްރީން ދޭންވާނެއެވެ."
ދިހަ އަހަރު ދުވަހުގެ މުއްދަތަށް ރަށް ކުއްޔަށް ދިނުން ރަނގަޅެވެ. އެކަމަކު ޕްލޭނެއް ކޮށްގެން ކަމެއް ހިންގުމުގެ އިހްތިޔާރެއް ނެތެވެ. އެކަމުގެ ހެއްކަކީ ރަށް ކިތަންމެ ރަނގަޅަށް ތަރައްގީ ކުރަން ޕްލޭން ހެދި ނަމަވެސް މިގަވާއިދަކުން ރަށް ކުއްޔަށް ނަގާ މީހާ ހިމާޔަތް ކޮށެއް ނުދެ އެވެ. ސަރުކާރުން ބޭނުންވީމަ ބޭނުން އިރަކު ރަށް ނެގެއެވެ. ގަވާއިދާ ހިލާފު ވެއްޖެއޭ ކިޔާފައި ރަށް އަތުލަންވީ އެވެ. ބޭނުންއިރަކު އަތުލަންވީ އެވެ.
ވަރުވާއަށް ހިފައިފައިވާ ރަށް ވަކިކުރަން ޖެހިއްޖެ ހާލަތެއްގައި، ރަށުގެ ފަސްގަނޑުގައި އިންދާ އެއްވެސް ރުއްގަހެއް ކެނޑުމުގެ ނުވަތަ ނެގުމުގެ އިޚްތިޔާރެއް، ރަށް ވަރުވާއަށް ހިފާ ފަރާތަށް ލިބިގެނެއް ނުވެއެވެ. އެއީ އެމީހާ ހައްދާފައި ހުރި ގަސްތައް ކަމަށް ވިޔަސް ވެހެވެ.
މި ގަވާއިދުގެ ސަބަބުން ރަށް ވަރުވާ އަށް ހިފާ މީހާއަށް ލިބެނީ ކޮން ފައިދާ ތަކެއް ބާވައެވެ. މިހާރު ރާއްޖޭގައި ކަންކަން ހިނގާ އުސޫލަށް ބަލާއިރު ރަށެއް ލިބޭނީ ވެސް މިނިސްޓްރީގައި ނުވަތަ ކައުންސިލްގައި ހުންނަ ކޮންމެ ވެސް މީހަކަށް "ކަޓެއް" ދީގެންނެވެ. ރަށް ނަގައިގެން ރަށުގައި މަސައްކަތް ފެށެން އޮތީ ރަށުގައި ހަދާ ގޭގެ ޑިޒައިން ފިޝަރީޒް މިނިސްޓްރީއަށް ހުށަހަޅައި އެ ފާސްކޮށްގެންނެވެ. ރަނގަޅަށް މަސައްކަތް ނުފެށިގެން އުޅެނިކޮށް ވެރިކަން ބަދަލު ވުމުން ދެން ހުރިހާ ކަމެއް ޖެހެނީ އެކޮޅު ކޮޅުން ނެވެ. އަލަށް ވެރިކަމަށް ބަޔަކު އަތުވެއްޖެ ނަމަ ކުރުން ވެރިކަން ކުރި މީހުން ކުރި ހުރިހާ ކަމެއް ގޯސްވެގެންދެ އެވެ.
އެއަށްވުރެ ވެސް ބޮޑު މައްސަލައަކީ އިހަކަށް ދުވަހު ގަވާއިދެއް ހަދައި އާންމު ކުރިއިރު އެ ގަވާއިދުން ލިބޭނެ މަންފާ އަކީ ކޮބައިކަން ނޭނގުމެވެ. އެންމެ އިހުގައިވެސް ކަން ހިނގާ ގޮތް ގަވައިދަކަށް ހަދައި ލިޔެލީ އެވެ. އިތުރު އެހެން ކަމެއް އެއަކުން ނުފެނެ އެވެ. އާނއެކެވެ. ހަމަ "އިހުތިބިހެން"ނެވެ.
