ޒުވާން އަދި ޝައުގުވެރި ނޫސްވެރިއެއް ކަމަށްވާ އައިޝާ ދިރިއުޅެމުން ދިޔައީ ރާއްޖޭގެ ވެރިރަށް ހަލަބޮލި މާލެ ސިޓީގައެވެ. 2060 ވަނަ އަހަރާ ކުރިމަތިލިއިރު މާލޭގައި 1.5 މިލިއަން މީހުން ދިރިއުޅެއެވެ. މާލޭގައި އެންމެ އުސްކޮށް އިމާރާތްކުރަން ދީފައިވާ ހުއްދައަކީ 180 ބުރިއެވެ. ސައިންސުވެރިން ހޯދާފައިވާ އިންގިލާބީ މޮޅު ކޮންކުރީޓުގެ ސަބަބުން 180 ބުރީގެ އިމާރާތެއްވެސް މީގެ 30 އަހަރު ކުރިން އިމާރާތަކާ އަޅާކިޔާނަމަ ތިންގުނަ ލުއިވެފައި ވަރުގަދައެވެ. އިމާރާތުގެ އުމުރަކީ މަދުވެގެން 500 އަހަރެވެ. އެ ކޮންކުރީޓަކީ ތިމާވެއްޓާއި ވެސް ރަހުމަތްތެރި ކޮންކުރީޓެކެވެ.
"ސީއެންއެމް" ގައި މަސައްކަތް ކުރާ އުމުރުން 25 އަހަރުގެ އައިޝާގެ ދާއިރާއަކީ ތިމާވެށީގެ މައްސަލަތަކާއި އިޖުތިމާއީ އިންސާފަށް ފޯކަސް ކޮށްގެން ތަހުގީގު ނޫސްވެރިކަންކުރުމެވެ.
ލޯބިވާ ގައުމަށް ތަފާތު ގެނައުމަށްޓަކައި އޭނާގެ ހުނަރުގެ ބޭނުން ހިފުމަށް އައިޝާ އަޒުމް ކަނޑައަޅިއެވެ. އޭނާއަކީ މުޅި ގައުމަށްވެސް ބޭނުންވާފަދަ ސަތޭކައިގެ ކެނޑިޑޭޓެކެވެ. މީގެ ހަ މަސް ދުވަސްކުރިން ވަޒީފާއަށް ހޮވުނު އައިޝާ އޭނާގެ ނޫހަށް ވެސް ރީތިނަމެއް ހޯދައިދޭން އަޒުމް ކަނޑައެޅިއެވެ.
އެއްދުވަހަކު ހެނދުނު މާލޭގެ ބިޒީ މަގުތަކުން އައިޝާ އޭނާގެ ބައިސްކަލުގައި ދަތުރުކުރަމުން ދަނިކޮށް މަސްވެރިންގެ ގްރޫޕެއްގެ މެދުގައި މަހުގެ ސްޓޮކް މަދުވަމުންދާ ގޮތާއި ދިރިއުޅުމަށް ކުރިމަތިވާ ގޮންޖެހުންތަކާ ބެހޭ ގޮތުން ވާހަކަ ދައްކަމުން ދިޔަ އަޑު އިވުނެވެ. ޝައުގުވެރިކަމާއެކު އައިޝާ އެމީހުންނާ ކައިރިވެ ވާހަކައެއް ފަށައިފިއެވެ.
"މަސް މަދުވަމުން މިދަނީ، އަދި ދިރިއުޅުން ހޯދަން ދަތިވަމުން އަންނަނީ،" މަސްވެރިއަކު ފުން ނޭވާއެއް ލަމުން އައިޝާއާ ދިމާލަށް ބުންޏެވެ.
"އާދެ، މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުތަކުގެ ސަބަބުން ކަނޑުތައް މިވަނީ ހީނަރުވެފަ،" އެއްބަސްވުމުގެ ގޮތުން ބޯޖަހާލަމުން އެހެން މަސްވެރިއަކު އިތުރަށް ބުންޏެވެ. "ކުރިން ހުވަދޫ ފްލޯޓިން ސިޓީކައިރިން ގިނައިން މަސް ބޭނުނު. މިހާރު އެ މަސްތައް ނެތިގެން ދަނީ ބަޔަކު އައިސް ކަރަންޓު ޝޮކެއް ޖައްސައިގެން އައިނެއް ފެނިޖިއްޔާ ހުރިހާ މަހެއް މަރާލަނީ. ބޮޑެއް ކުޑައެއް ނުބަލާ. ކާންނެއްޔެއް ކޯމަހެއް ނުބަލާ ޝޮކު ފޮނުވާލާ ވަގުތު ހުރިހާ އެއްޗެއް އެ ސަރަހައްދުން މަރުވެގެން މައްޗަށް އަރަނީ. ދެން މަސްތައް ހުންނަނީ މަރުވެގެން މައްޗަށް އަރާފަ. ދަލެއް ޖަހައިގެން މަސްތައް ނައިގެން ގަނޑުކޮށްގެން އެކްސްޕޯޓުކުރަނީ. މިހެން ދަގާ ސަރަހައްދުތަކުގަ ދިރުމެއް ނުހުރޭ ތިން ހަތަރު މަސް ވާއިރުވެސް," މަސްވެރިން އެމީހުންނަށް ދިމާވެފައިވާ މައްސަލަ ހިއްސާކުރުމުން ބުންޏެވެ.
އައިޝާ ސަމާލުކަމާއެކު އަޑުއަހަމުން ދިޔައީ ނޯޓުތަކެއް ނަގަމުންނެވެ.
ބައެއް މަސްވެރިނާ އޭނާ ދިޔައީ ސުވާލުތައް ކުރަމުންނެވެ.
މާގިނައިން މަސްވެރިކަމާއި ފަނާކުރަނިވި މަސްވެރިކަމުގެ އުސޫލުތަކުގެ ސަބަބުން މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުތަކުގެ ސަބަބުން ކަނޑުގެ އިކޯސިސްޓަމަށް ކުރާ އަސަރު އިތުރަށް ބޮޑުވެ، މަސްވެރިންގެ ދިރިއުޅުމާއި މޯލްޑިވިއަންގެ މަސްވެރިކަމުގެ ސިނާއަތުގެ ދެމެހެއްޓެނިވިކަމަށް ނުރައްކާވާމިންވަރު މިހާރު ބޮޑުވެފައިވާކަން އައިޝާއަށް އެނގުނެވެ.
މި މައްސަލަ ހާމަކުރަން އަޒުމް ކަނޑައަޅައިގެން އައިޝާ ފުން ތަހުގީގެއް ހިންގައި، ތަޖުރިބާކާރުންނާ އިންޓަވިއުކޮށް، ދިރާސާތައް ކޮށް، ހެކި އެއްކުރަން ފެށި އެވެ. އެކި އަތޮޅުތަކަށް ދަތުރުކޮށް، ރަށްރަށުގެ ރައްޔިތުން ވާހަކަ ދައްކައި، އެމީހުންގެ ނަޒަރިއްޔާތު ވިސްނައިގެން ހަފްތާތަކެއް ހޭދަކުރެއްވި އެވެ.
ދަތުރުތަކުގައި އައިޝާއަށް ރާއްޖޭގެ ބަދަލުވަމުން އަންނަ މަންޒަރު ތަސައްވަރު ކުރެވުނެވެ. ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑު މައްޗަށް އެރުމުގެ ސަބަބުން ބައެއް ޖަޒީރާތައް ދޫކޮށްލާފައިވާއިރު، އަނެއްބައި ޖަޒީރާތަކުން ވަނީ ބަދަލުވަމުން އަންނަ މާހައުލަށް ހޭނުމަށް އާ ހައްލުތަކެއް ތަންފީޒުކޮށްފަ އެވެ. ފްލޯޓިން ރަށްތަކާ ސިޓީތައް ގާއިމްކޮށްފައިވާއިރު، ކާބަން ފުޓްޕްރިންޓް މަދުކުރުމަށްޓަކައި އިއާދަކުރަނިވި ހަކަތައިން ކަރަންޓް އުފައްދާ ތިމާވެއްޓާ ރަހުމަތްތެރި އުމްރާނީ ބިނާތައް ވެސް ވަނީ ގާއިމްކޮށްފައެވެ.
ކަރަންޓު އުފެއްދުމަށް ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑުގެ އޮއިވަރަށް ދިވެހިރާއްޖެ އޮތީ ވަރަށް ބޮޑަށް ބަރޯސާވެފައެވެ. ދެ އަތޮޅު ދެމެދުގައި ބޮޑެތި ބުރުތަކެއް ހަރުކޮށް އެއިން އަތޮޅުތަކަށް ކަރަންޓު ފޯރުކޮށްދޭން ވަނީ ފަށާފައެވެ.
އެ ބޮޑެތި ބުރުތައް ކަނޑުގެ އޮއިވަރާ އެއްވަރަށް އެނބުރެމުން ކަރަންޓު އުފައްދައެވެ. ބުރުތަކުން ފޮނުވާ ކަރަންޓު އަތޮޅުތަކަށް ފޮނުވުމަށް ބޮޑެތި ޓަވަރުތައް ވަނީ ކަނޑުގައި ގާއިމް ކުރެވިފައެވެ. އެ ޓަވަރުތައް އުސްކަމުން ހުންނަނީ ވިލާތަކާ ހަމައިގައެވެ.
މޫސުން ގޯސް ދުވަސްވަރު އެ ޓަވަރުތަކަށް ހޮޅުއަޅާ މަންޒަރު ކަނޑުން ދަތުރުކުރާ ބޯޓު ފަހަރަށް ފެނެއެވެ.
ޓަވަރުތަކުން ކަރަންޓު ފޮނުވަނީ އަތޮޅުތަކުގައި ހުންނަ ސަބް ސްޓޭޝަންތަކަށެވެ. އެ ސްޓޭޝަންތަކުން ރަށްރަށުގައި ގާއިމްކޮށްފައިވާ ސްޓޭޝަންތަކަށެވެ.
އައިޝާ ވަނީ އޭނާގެ ދަތުރުގައި ދަތުރުފަތުރުގެ ކަންކަން ކުރިއަރާފައިވާ ގޮތް ވެސް ބަލާފައެވެ. ފެރީ ނުވަތަ ލޯންޗު ފަދަ ސަގާފީ ވަސީލަތްތަކުން ގިނަ ރަށްރަށަށް ދެވޭނެ ގޮތެއް ނެތުމުން ދިވެހި ރައްޔިތުން ވަނީ ދަތުރުފަތުރުގެ އާ އުސޫލުތައް ގެންގުޅެން ފަށާފައެވެ. ކަރަންޓުން ދުއްވާ ވޯޓާ ޓެކްސީތަކާއި, ކަރަންޓުން ދުއްވާ ސީޕްލޭންތަކުގެ ނެޓްވޯކެއް ގާއިމްކޮށް، ޖަޒީރާތަކުގެ މެދުގައި ދަތުރުކުރުމަށް ދެމެހެއްޓެނިވި އަދި ފައިދާހުރި ގޮތްތައް ލިބިގެން ދިޔަ އެވެ.
މީގެ 50 ވަރަކަށް އަހަރު ކުރިން އެޅި ގިނަ ބަނދަރާއި, އެއާޕޯޓުތައް ވަނީ ބޭނުމެއް ނެތް ތަންތަނަށް ބަދަލުވެފައެވެ. އެއާ ޓެކްސީތައް ޖެއްސުމަށް ވަނީ ބަނދަރުތައް ތަޅާލައި ބޮޑުކޮށް ޓާމިނަލްތަކެއް އަޅާފައެވެ. އެއާޕޯޓުގައި ޖައްސާ މަތިންދާ ބޯޓަކީ މިހާރު ދިވެހިންނަށް ކަމުދާ އެއްޗެއް ނޫނެވެ.
މަތިން ދަތުރު ކުރެވުނު ނަމަވެސް, އައިޝާ އޭނާގެ ދަތުރު ކުރުމަށް އިހުތިޔާރު ކުރީ ސީ ޓެކްސީއެވެ. އެއީ މަތިންދާ ބޯޓެއްގެ ސިފައިގައި އޮންނަ ލޯންޗެއް ފަދަ އުޅަނދެކެވެ. ނަމަވެސް ފިޔަގަނޑުގެ ގޮތުގައި އިންނަ ބައި ވަނީ ބަޅުކޮށް މޫދާ ދިމާލަށެވެ. ބަލާ ބެލުމަށް ވައްތަރީ ދެ ފިޔަ މަޅާލައިގެން މޫދައް ޖައްސާފައި އިން ދޫންޏަކާއެވެ. އުޅަނދުގެ ސްޕީޑު މަތިންދާ ބޯޓަކަށް ވުރެ މަޑު ނަމަވެސް, ލޯންޗަކަށް އެ އުޅަނދު އަތުލުމަކީ ނާދިރު ކަމެކެވެ.
އައްޑޫ ސިޓީން ތުރާކުރަން ސީ ޓެކްސީއެއް ދަތުރުކުރަން ނަގަނީ އެންމެ 8 ގަޑީރެވެ.
މިފަދަ ޓެކްސީތަކަކީ ތެލާއި ސޯލާ ހަކަތަ އަދި ބެޓަރީ ބޭނުންކޮށްގެން ދުއްވާ އުޅަނދެކެވެ.
ސީ ޓެކްސީއެއްގައި އެއްފަހަރާ ދަތުރުކުރެވޭނީ 4 މީހުންނާއި 8 މީހުންނާއި ދެމެދުގެ އަދަދެއްގެ މީހުންނަށެވެ.
އައިޝާގެ ޓެކްސީގެ ހަރަދު ކުރަނީ އޮފީހުންނެވެ. މިހެންކަމުން އޭނާ ހޯދަން ބޭނުންވާ ކަންކަން ހޯދުމަށް ކުރަންޖެހޭ ކޮންމެ ދަތުރެއްވެސް އެނާއަށް ހާސްކަމެއް ނެތިކުރެވެއެވެ.
އައިޝާ ދަތުރުކުރި ސީ ޓެކްސީގައި ހަތަރު ގޮނޑި ހުރި ނަމަވެސް, އެތަނުން ދެ ގޮނޑީގައި ހުންނަނީ އައިޝާގެ އިކުއިޕްމަންޓުތައް ބަހައްޓާފައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ކެމެރާތަކާއި, ޑްރޯން ތަކާއި, ޑްރޯން ސަބްމެރީން ފަދަ ތަކެތި ހިމެނެއެވެ.
އައިޝާއަކީ މި ހުރިހާތަކެއްޗެއްވެސް ބޭނުންކުރާގޮތް ދަސްކޮށްގެން ހުރި ހުނަރުވެރި ޒުވާނެކެވެ.
އައިޝާ ދަތުރުކުރަމުން ދިޔައިރު ދިޔައީ އެކި ރަށްރަށުން ދިމާވާ މީހުންނާއި, ތަންތަނާއި, އޭނާގެ ތަހުގީގަށް ތިލަވަމުން ދިޔަ ކަންކަމުގެ ހަބަރުތައް ގެނެސްދެމުންނެވެ.
އައިޝާގެ ތަހުގީގު ކުރިއަށް ގެންދިޔައިރު، އޭނާއަށް ގޮންޖެހުންތަކެއް ކުރިމަތިވެ، އެމީހުންގެ ގަވާއިދާ ހިލާފު މަސްވެރިކަމުގެ އަމަލުތައް ހިމާޔަތް ކުރަން މަސައްކަތްކުރާ ނުފޫޒުގަދަ ބައެއްގެ ދެކޮޅުވެރިކަމާ ކުރިމަތިވި އެވެ. އައިޝާއަށް އިންޒާރުތަކެއް ލިބި، އޭނާ މައިތިރި ކުރަން މަސައްކަތް ކުރި ނަމަވެސް، ހަގީގަތާއި އިންސާފު ހޯދުމަށް ކުރި މަސައްކަތުގައި ފަސްނުޖެހި ހުއްޓެވެ.
އޭނާގެ މަސައްކަތައް ރައްޔިތުންގެ ފަރާތުން ލިބޭ ތައުރީފު ވަރަށް ބޮޑެވެ. އޭނާގެ ވާހަކަތަކަށް ހަވާލާދީ ރާއްޖޭގެ އަދި ބައިނަލްއަގުވާމީ ބޮޑެތި ނޫސްތަކުގައި ޝާއިއު ކުރަންފެށިއެވެ. އާންމުންގެ ސަމާލުކަން ދޭން ފެށުމުން، ކަނޑުގެ ތިމާވެށި ހިމާޔަތްކޮށް، މަސްވެރިކަމުގެ ސިނާއަތުގެ ދެމެހެއްޓެނިވިކަން ކަށަވަރުކުރުމަށް ފިޔަވަޅު އެޅުމުގެ ޑިމާންޑް ބޮޑުވި އެވެ.
ނަމަވެސް އޭނާގެ ތަހުގީގީ މަސައްކަތުގެ ސަމާލުކަން ލިބުނީ ގަވާއިދާ ހިލާފަށް މަސްވެރިކަމުގެ އަމަލުތަކުން ފައިދާ ހޯދަމުން ދިޔަ ނުފޫޒުގަދަ ގްރޫޕެކެވެ. އެމީހުންގެ އޮޕަރޭޝަންތަކަށް އައިޝާއަކީ ނުރައްކަލެއްގެ ގޮތުގައި ދެކި ބިރުދެއްކުމާއި އަނިޔާވެރިކަމުގެ ތެރެއިން އައިޝާ ހިމޭންކުރަން މަސައްކަތްކުރިއެވެ.
އެއްރެއަކު އައިޝާ އޮފީސް ނިންމައި އެނބުރި މާލޭގައި ހުންނަ އެޕާޓްމަންޓަށް ދާން ބައިސްކަލަށް އަރާ ދުއްވާލިއެވެ. ފަހަތުން ވެހިކަލެއްގެ އަލި ކުއްލިއަކަށްވިއެވެ. އެއީ ބޮޑު ޖިޕެއް ފަދަ ކާރެކެވެ. ކާރު އައިސް އައިޝާގެ ބައިސްކަލަށް ފަހަތުން އަރުވާލިއެވެ. ކާރު ދިޔަ ބާރު މިނުގައި ނުހުއްޓި އައިޝާގެ ގައިމަތިން ދިޔައެވެ.
އައިޝާ ސަލާމަތްވުމަށް މަގުފަހިވީ އޭނާގެ އަތުގައި އެފަދަ ހާދިސާއެއް ދިމާވެއްޖެނަމަ އޭނާގެ އެކުވެރިންނަށް އެސްއެމްއެސް މެސެޖެއް ދާގޮތަށް ސެޓުކޮށް އަޅުވާފައި އިން އެޕަލް ބްރޭންޑްގެ ސޭފްޓީ ބޭންޑުގެ ސަބަބުންނެވެ. "އެޕަލް ވީއައިޕީ ބޭންޑު" ގެ ނަމުން މަޝްހޫރު އެ ބޭންޑަކީ ދުނިޔޭގެ ގިނަ ބައެއްގެ އިތުބާރު ލިބިފައިވާ ބޭންޑެކެވެ. އެ ބޭންޑަށް ކާރުގެ ފްރޮޅު އަޅައި ޕްރެޝަރު ވުމާއެކު އެސްއޯއެސް ކުއްލި މެސެޖެއް އައިޝާގެ އެންމެ ބޮޑު އެއް ފޭން އަދި މިހާރު އޭނާގެ ގާތް އެކުވެރިއާ އަލީ އަށް ލިބުނެވެ.
އައިޝާއަށް ކަމެއް ދިމާވެގެން އުޅޭކަމާއި, އައިޝާއަށް އެހީވާން ދާންޖެހޭ ލޮކޭޝަން, އަދި އެންމެ ކައިރީގައި ހުރި ހޮސްޕިޓަލާއި, އެންބިއުލާންސް އަށް ގުޅާނެ ނަންބަރުވެސް އެސްއެމްއެސް މެދުވެރިކޮށް ލިބުނެވެ. އަދި އެފަދަ މެސެޖެއް ފުލުހުންނަށް ލިބުނެވެ.
ނަސީބަކުން އައިޝާގެ އެކުވެރިޔާ އަލީ އޭނާ ހޯދައިގެން އަވަސް އަވަހަށް ހޮސްޕިޓަލަށް ގެންދިޔައެވެ. އައިޝާއަށް ދިން ހަމަލާގެ ސަބަބުން އަލީ ހާސްވެ ރުޅިގަދަވެ، އައިޝާއަށް އިންސާފު ހޯދައިދިނުމަށް ހުވާކުރިއެވެ.
ހޮސްޕިޓަލުގައި އޮތް އައިޝާއަށް ލިބުނު އަނިޔާތަކުން ރަނގަޅުވުމާއެކު އަލީ ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކުގެ ގާތަށް ގޮސް އައިޝާއާ ގުޅިގެން އެއްކުރި ހެކިތައް ފޯރުކޮށްދިނެވެ. ފުލުހުން ފުރިހަމަ ތަހުގީގެއް ފެށިއިރު، އަލީގެ ހެކިބަހާއެކު، އެ ހަމަލާގެ ފަހަތުގައި ތިބި ކުށްވެރިން ދެނެގަނެ، އެމީހުންގެ ގަވާއިދާ ހިލާފަށް މަސްވެރިކަމުގެ ހަރަކާތްތައް ދެނެގަނެވުނެވެ.
އައިޝާގެ ވާހަކަތައް "ސީއެންއެމްގައި" ޝާއިއު ކުރުމުން، އެ ހަބަރު ފެތުރިގެން ދިޔައީ ވައިރޯޅިއެއް ފަދައިންނެވެ.
ގައިވާއިދާ ހިލާފަށް ނުފޫޒުގަދަ ބަޔަކު ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކަނޑުތަކުން މަސްބާނަމުން ދާ ގޮތާއި, ކަނޑުތަކަށް ނުފޫޒު ގަދަ ވިޔަފާރިވެރިން ދޭ ގެއްލުންތަކުގެ ހެއްކާއެކު އައިޝާ ބޮޑު ރިޕޯޓެއް އެންމެ ފުރަތަމަ ޝާއިއު ކުރީ ހޮސްޕިޓަލުގައި އޮވެއެވެ.
އޭނާއަށް ރިޕޯޓު ލިޔެ ދިނުމަށް އަލީ އާއި އޭނާގެ އޮފީހުގެ ބައެއް އެކުވެރިން އެހީތެރިވެދިނެވެ.
ރިޕޯޓުން އާންމުންނާއި ތިމާވެށީގެ ޖަމިއްޔާތަކާއި އަދި ބައިނަލް އަގްވާމީ މުޖުތަމައުގެ ވެސް ސަމާލުކަން ހޯދި އެވެ. އައިޝާއަށް އެކި ޓޯކް ޝޯތަކާއި ޕެނަލް ޑިސްކަޝަންތަކަށް ދައުވަތު ދޭން ފެށިއިރު އޭނާ އޮތީ ހޮސްޕިޓަލުގައެވެ. ރާއްޖޭގެ ކަނޑުގެ އިކޯސިސްޓަމް ހިމާޔަތްކޮށް، ގަވާއިދާ ހިލާފަށް މަސްވެރިކަން ކުރާ މީހުން ޖަވާބުދާރީ ކުރުވުމުގެ މަސައްކަތައް ގައުމީ ފެންވަރެއްގައި ފެށިގެން ދިޔައެވެ.
އޭގެ ހަފްތާއެއްހާ ދުވަސް ފަހުން އައިޝާ ހޮސްޕިޓަލުން ދޫކޮށްލުމުން، ރާއްޖޭގެ ބޮޑުވަޒީރު މޫމިނާ ސައީދު ގެ ދައުވަތެއް ލިބުނެ އެވެ. ރާއްޖޭގައި އޮންނަނީ ބަރުލަމާނީ ނިޒާމެކެވެ.
ބޮޑުވަޒީ މޫމިނާ ވަނީ އައިޝާގެ މަސައްކަތަށް ޝުކުރު އަދާކުރައްވައި، ނޫސްވެރިކަމާއި ތިމާވެށި ހިމާޔަތް ކުރުމަށް ކޮށްދެއްވި ހާއްސަ ހިދުމަތްތަކުގެ އަގުވަޒަންކޮށް ޝަރަފުވެރި މެޑަލްއެއް އަރުވާފައެވެ.
"އަޅުގަނޑު ފަހުރުވެރިވަން އައިޝާ،" އައިޝާގެ މޭމަތީގައި މެޓަލް ހިއްޕަވާލައްވަމުން ބޮޑުވަޒީރު ވިދާޅުވި އެވެ.
"ހަގީގަތަށް ތިޔަ ދެއްވި ފަސްނުޖެހޭ ހިދުމަތްތެރިކަމާއި ހިތްވަރުގަދަ ރިޕޯޓިންތަކުން އަޅުގަނޑުމެންގެ ގައުމަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ ޕްރެޝަރު މައްސަލަތަކަށް އަލިއަޅުވާލި. ތިޔަ މަސައްކަތުން މަސްވެރިކަން ހަލާކުކޮށްލާ މީހުންނަށް ފިޔަވަޅު އަޅައި ހެޔޮ ބަދަލެއް ގެނައުމަށް މަސައްކަތް ކުރުމަށް ބާރުއެޅިއްޖެ."
އައިޝާއަށް ލިބުނު ޝަރަފާއި އެއްބާރުލުން ވަރަށް ބޮޑަށް އޭނާއަށް އަސަރުކޮށް އުފަލުގެ ކަރުނުތައް އެނާގެ ލޮލުން އޮހެރެން ފެށިއެވެ. ބޮޑުވަޒީރު މޫމިނާއަށް ޝުކުރު އަދާކުރައްވައި، ކުރިމަތިވި ގޮންޖެހުންތަކާ އެކުވެސް، ނޫސްވެރިކަމުގެ މަސައްކަތްތައް ކުރިއަށް ގެންދާނެކަމަށް އައިޝާ ވައުދު ވިއެވެ.
އައިޝާގެ ވާހަކައާ ގުޅިގެން، ރާއްޖޭގެ ތިމާވެށި ހިމާޔަތް ކުރުމަށް އާ ފޯކަސްއެއް އުފެދުނެވެ. ގަވާއިދާ ހިލާފަށް މަސްވެރިކަމާ ދެކޮޅަށް ސަރުކާރުން ހަރުކަށި ގަވާއިދުތަކާއި ތަންފީޒުތައް ތަންފީޒުކޮށް، ކަނޑުގެ އިކޯސިސްޓަމް ހިމާޔަތްކުރުމަށް ދެމެހެއްޓެނިވި މަސްވެރިކަމުގެ އުސޫލުތަކުގެ މުހިންމުކަމާ މެދު ފުޅާދާއިރާއެއްގައި ހޭލުންތެރިކަން އިތުރުވި އެވެ.
އައިޝާއަށް ލިބުނު މެޑަލް އޭނާ ހަދިޔާ ކުރީ "ސީއެންއެމް" އަށެވެ. ސަބަބަކީ އޭނާއަށް އެ މަސައްކަތް ކުރުމަށް ނޫހުގެ ފަރާތުން ލިބުނު އެހީތެރިކަމާއި, ބިރެއް ނެތި އޭނާގެ ހަބަރުތައް ޝާއިއުކުރުމަށް ދިން އެހީތެރިކަމުގެ ސަބަބުންނެވެ.
އައިޝާގެ ވާހަކައިން މުޅި ރާއްޖޭގެ މުޖުތަމައުއަށް ބޮޑު އަސަރެއް ކުރިއެވެ. މީހުންގެ އަމަލުތަކާއި ތިމާވެއްޓަށް ކުރާ އަސަރުތަކާ މެދު މީހުން ހޭލުންތެރިވާން ފެށި އެވެ.
އަތޮޅުތަކުގެ ރައްތަކުން ވަނީ އެމީހުންގެ އަގުހުރި ގުދުރަތީ ވަސީލަތްތައް ހިމާޔަތް ކުރުމަށްޓަކައި ގޮނޑުދޮށް ސާފުކުރުމާއި، މުރަކަ ފަރުތައް އާރާސްތުކުރުމުގެ މަޝްރޫއުތަކާއި، ހޭލުންތެރިކުރުމުގެ ކެމްޕޭންތައް އިންތިޒާމްކޮށްފައެވެ.
އައިޝާގެ ބަލިހާލު ރަނގަޅުވާން ދުވަސް ނެގި ނަމަވެސް އޭނާގެ އަޒުމުގައި އެއްވެސް ބުރަކަމެއް ނެތެވެ. ތިމާވެށި ހިމާޔަތް ކުރުމަށް ލިޔުމާއި، ރިޕޯޓް ކުރުމާއި، ވަކާލާތު ކުރަމުން ގެންދިޔައެވެ. ވާހަކަ ދައްކަން ނުކުޅެދިފައިވާ މީހުންގެ އަޑަކަށް ވެގެންނެވެ. އޭނާގެ ވާހަކަ ބައިނަލް އަގްވާމީ ގޮތުން ހިއްސާކޮށްފައިވާއިރު، ރާއްޖެ ފަދަ ކުދި ޖަޒީރާ ގައުމުތަކަށް ދިމާވާ ތިމާވެށީގެ ގޮންޖެހުންތަކާ މެދު ހޭލުންތެރިކަން އިތުރުކޮށް، ގްލޯބަލް ކޮންފަރެންސްތަކާއި އިވެންޓްތަކުގައި ވާހަކަ ދެއްކުމުގެ ދައުވަތު ތައް އައިޝާއަށް ލިބުނެވެ.
ވަގުތު ފާއިތުވަމުން ދިޔަ ވަރަކަށް އައިޝާގެ ސިއްހީ ހާލަތު ރަނގަޅުވެ، އޭނާ އެނބުރި އޭނާގެ ތަހުގީގީ ރިޕޯޓިންއަށް އާ ހިތްވަރަކާއެކު ނުކުތެވެ. ރާއްޖޭގައި ހިންގާ ކޮރަޕްޝަނާއި، ތިމާވެށްޓާ ހިލާފުވުމާއި، އިޖުތިމާއީ އަނިޔާވެރިކަން ހާމަކޮށް، އެކުވެރިންނާއި އާންމުންގެ އިހުތިރާމާއި ތައުރީފު ހޯއްދަވަމުން ގެންދެވިއެވެ.
މުޅި ދަތުރުގައި ވެސް އޭނާގެ ކައިރީގައި ހުރި އޭނާގެ އެކުވެރިޔާ އަލީ ވެސް އޭނާއަށް ތާއީދުކޮށް، ނޫސްވެރިކަމުގެ މަސައްކަތްތަކުގައި އެހީތެރިވެދެމުން ދިޔައެވެ.
އެ ދެމީހުންގެ މަސައްކަތް "ސީއެންއެމް" ނޫހުން ބަލައިގަނެ ހާއްސަ ތަހުގީގީ ޓީމެއް އުފައްދައި، އެކަމަށް ހާއްސަ ބަޖެޓެއް ކަނޑައަޅައި އައިޝާ އާއި އޭނާގެ އެކުވެރި އަލީގެ މަސައްކަތްތަކަށް މަގުފަހިކޮށްދޭން ސީއެންމެގެ މެނޭޖުމަންޓުން ނިންމިއެވެ.
ގޯސް ކަންތައްތައް ފަޅާއަރުވައި، ލޯބިވާ ރާއްޖެއަށް ހެޔޮ ބަދަލު ގެނައުމަށް ވަރުބަލިކަމެއް ނެތި މަސައްކަތް ކުރުމުގެ ނިޔަތުގައެވެ.
އަހަރުތަކެއް ފާއިތުވަމުން ދިޔައިރު، އައިޝާގެ މަސައްކަތްތަކުގެ ސަބަބުން ދިވެހި މުޖުތަމައަށް ރަނގަޅު އަސަރެއް ކުރިއެވެ. ގަވާއިދާ ހިލާފަށް މަސްވެރިކަމުގެ އޮޕަރޭޝަންތައް ފައިދާ ހުރި ގޮތެއްގައި ނައްތާލައި، ދެމެހެއްޓެނިވި މަސްވެރިކަމުގެ އުސޫލުތައް އާންމު ކަމަކަށް ވެގެން ދިޔައެވެ.
ކަރަންޓު ޝޮކު ޖައްސައިގެން މަސް ހިފުން ދިވެހިން ހުއްޓާލިއެވެ.
ދިވެހިން ވެގެން ދިޔައީ ކަނޑު ރައްކާތެރިކުރުމުގެ ދާއިރާއިން ދުނިޔޭގެ ލީޑަރަކަށެވެ. ސާފު މުރަކަތަކާއި މުއްސަނދި ކަނޑުގެ ޖަނަވާރުތަކުގެ ތަފާތުތައް އަނެއްކާވެސް ކުރިއަރަން ފެށިއެވެ.
އައިޝާގެ ވާހަކަ ފާހަގަ ކުރީ ހިތްވަރާއި، ކެތްތެރިކަމާއި، ބަދަލު ގެނައުމަށް ނޫސްވެރިކަމުގެ ބާރުގެ ރަމްޒެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ނޫސްވެރިކަމާއި ތިމާވެށި ހިމާޔަތްކުރުމަށް ކޮށްދެއްވާފައިވާ ފާހަގަކޮށްލެވޭ ހިދުމަތްތަކުގެ ސަބަބުން ގިނަ އެވޯޑްތަކެއް ލިބުނު ނަމަވެސް، އެއަށްވުރެ މުހިންމު ކަމަކީ، ދިވެހިންގެ އިހުތިރާއިމާއި ލިބުނު ލޯތްބާއި އެހީތެރިކަމެވެ.
އައިޝާއަށް ހާސިލް ކުރެވުނު ކަންކަމާމެދު އޭނާ ފަހުރުވެރިވި އެވެ. ނޫސްވެރިކަމާއި ތިމާވެށި ހިމާޔަތް ކުރުމަށް އޭނާގެ ޝައުގުވެރިކަމުން ގައުމަށް ހެޔޮ ބަދަލުތަކެއް އައިސްފައިވާއިރު، އޭނާގެ ވާހަކައިން ޒުވާން ނޫސްވެރިންގެ ޖީލަކަށް އޭނާގެ ފިޔަވަޅުމަތީގައި ކުރިއަށް ދިއުމަށް ބާރުއެޅި އެވެ.
އެއް ދުވަހެއްގެ ހަވީރެވެ. ސީ ޓެކްސީއެއްގައި އިއިޝާ ދަތުރުކޮށް ރަށެއްގެ ތުނޑީގައި މަޑުކޮށްލައިގެން މޫދަށް ބަލަން ހުއްޓެވެ. ފެންގަނޑުގެ މައްޗަށް އިރު އޮއްސެމުންދާއިރު, އިރުގެ ދޯދިތަކުން ދިޔައީ މަޑު ނޫކުލައިގެ މޫދު ރަންރީނދޫކުލައަށް ބަދަލުކޮށްލަމުންނެވެ. އައިޝާ އޭނާ ކުރި ހަނގުރާމައިން ނަސްރު ލިބުނުކަން އެނގިހުރެ ހިނިތުންވުމާއެކު މޫދަށް ބަލަން ހުއްޓެވެ. އެވަގުތު އިރުގެ ދޯދިޔަކުގެ ތެރެއިން ކޯމަސް އައިނެއް ފުމެމުން ދިޔައެވެ. އައިޝާގެ މަސައްކަތް ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށާއި، ވަޒަނުގެ ގުދުރަތީ ރީތިކަން ހިމާޔަތްކުރުމަށާއި، ނޫސްވެރިކަމުގެ އަގުތައް ދަމަހައްޓަން އަޒުމް ކަނޑައެޅުއްވިއެވެ.
އައިޝާގެ ވާހަކައަކީ ނޫސްވެރިކަމުގެ ހަގީގީ ބާރުގެ ހެއްކެވެ. 2060 ވަނަ އަހަރާއި އޭގެ ފަހުން ވެސް ރާއްޖޭގެ ތާރީހުގައި ފޮހެވިގެން ނުދާނެ ފަދަ ނިޝާނެއް ދޫކޮށްލާފައިވާ ބަތަލެކެވެ.
އައިޝާއަކީ "ސީއެންއެމް" އަށް ލިބުނު އިތުރު ރަން މެޑަލްއެކެވެ.
