އިންތިގާލީ އިންސާފުގެ ބިލަކީ ނޮވެންބަރު މަހުގެ 29 ވި އާދިއްތަ ދުވަހު ބޭއްވި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މި އަހަރުގެ ތިންވަނަ ދައުރުގެ 23 ވަނަ ޖަލްސާގައި ފާސްކުރެއްވި ބިލެކެވެ.
މި ބިލު ރައީސް އިބްރާހިމް މުއަމަދު ސާލިހު ތަސްދީގު ކުރެއްވީ މިމަހު 17 ވަނަ ދުވަހުއެވެ.
މި ގާނޫނު ވުޖޫދައް އައި އިރުވެސް އެތައް ބަޔަކު ތިބީ އެ ގާނޫނު ވުޖޫދު ވާނެ ދުވަހެއްގެ އިންތިޒާރުގައެވެ. ސަބަބަކީ، އެތައް ލާއިންސާނީ އަނިޔާއެއް ލިބި އެކަމުގެ ބަދަލު ނުލިބި ތިބި އެތައް ރައްތިތެއް މިއަދުވެސް ދިވެހިރާއްޖޭގައި އެބަތިއްބެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ޖިސްމާނީ ގޮތުންނާއި، މާލީގޮތުންނާއި، ނަފްސާނީގޮތުން އަދި މަދަނީ ގޮތުން ގެއްލުންތަކެއް ދީފައިވެއެވެ.
އިންތިގާލީ އިންސާފުގެ ގާނޫނަކީ، 1953 ޖަނަވަރީ 1 އިން ފެށިގެން 2018 ނޮވެންބަރު 17 އާ ދެމެދު ހިނގާދިޔަ މުއްދަތުގެ ތެރޭގައި ނިޒާމީ ސިފައެއްގައި ރޭވިގެން، ދައުލަތުގެ މުއައްސަސާއަކުން ނުވަތަ އެއިން ތަނެއްގެ އިސް ހިންގުންތެރިއަކު، ރައްޔިތުންގެ އިންސާނީ ހައްގުތަކާއި އަސާސީ މިނިވަންކަމާ ހިލާފަށް ހިންގާފައިވާ އަމަލުތައް ބަލައި، ތަހްގީގުކޮށް، ހަގީގަތް ހާމަކޮށް، އެފަދަ ކަންކަމުގެ ސަބަބުން އަނިޔާ ލިބިފައިވާ ފަރާތްތަކަށް މި ގާނޫނުގެ ދަށުން ފޯރުކޮށްދޭ ހައްލުތައް މެދުވެރިކޮށް އިންސާފު ހޯދައިދިނުމުގެ ނިޒާމެއް އެކަށައެޅުމުގެ ގާނޫނެކެވެ.
އިންތިގާލީ އިންސާފުގެގެ ގާނޫނެއް ގެނައުމުގެ އެންމެ ބޮޑު އެއް ބޭނުމަކީ އަނިިޔާ ލިބު މީހުންނަށް، ބަދަލު ހޯދައިދިނުމުވެ. މިގޮތުން އިންތިގާލީ އިންސާފުގެ ބިލުގެ 17 ވަނަ މާއްދާގައި ބުނެފައިވަނީ ފުރަތަމަ މަސައްކަތްކުރާނީ ސުލްހަވެރި ހައްލެއް ހޯދުމަށެވެ. ފިޔަވަޅުއަޅާނީ، އެ ފަދަ ހައްލެއް ނުލިބިއްޖެނަމަ ކަމަށެވެ.
މި ގާނޫނަށް އަމަލުކުރަން ފެށުމާއެކު، އިންތިގާލީ އިންސާފުގެ އޮމްބަޑްސްޕަރސަންގެ އޮފީހެއް އުފެދިގެންދާނެއެވެ. އަދި އިންތިގާލީ އިންސާފުގެ އޮމްބަޑްސްޕަރސަންގެ އޮފީހަކީ، އަމިއްލަ ނަމުގައި ދައުވާކުރުމާއި، ދައުވާ ލިބިގަތުމުގެ ބާރު ލިބިފައިވާ، އަމިއްލަ ނަމުގައި މުއާމަލާތުކުރުމުގެ ހައިސިއްޔަތު ލިބިފައިވާ އަދި ވަކި ސިއްކައެއް އޮންނަ މުސްތަގިއްލު ގާނޫނީ ޝަހްސެކެވެ.
މި ގާނޫނުގައި އޮމްބަޑްސްޕާސަންގެ އޮފީހުގެ މަސްއޫލިއްޔަތުތަކާއި، އެ ފަރާތުގެ ބާރުތައް ތަފްސީލުކޮށް ބަޔާންކޮށްފައިވެ އެވެ. އަދި މި ގާނޫނުގައި އޮމްބަޑްސްޕަރސަންގެ އޮފީހުން މަސައްކަތްކުރަން ވާނީ، މިނިވަންކަމާއި މުސްތަގިއްލުކަމާއެކު، ތަޢައްޞުބުން އެއްކިބާވެތިބެ، މި ގާނޫނުގެ މަގްސަދުތައް ހާސިލުވާނެ ގޮތުގެމަތިންކަމަށް ވެ އެވެ.
އިންތިގާލީ އިންސާފުގެ ގާނޫނާއެކު ފާއިތުވީ 65 އަހަރުގެ ނާއިންސާފުން ހިނގާފައިވާ ކަންކަމަށް އަލުން ރިވިއުކުރުމުގެ ފުރުސަތު ލިބޭނެއެވެ. މިއީ ރައީސް ސާލިހު ދިވެހި ރާއްޔިތުންނަށް ދެއްވި އެންމެ އަގުބޮޑު ހަދިޔާއެކެވެ. އެއީ އިންސާފެވެ. އެތައް އަަހަރުތަކެއް ވަންދެން ލާއިންސާނީ އަމަލެއް ހިންގާފައި އޮތް ނަމަވެސް އެ މައްސަަލަވެސް ބެލޭނެ ކަމުގެ އިންސާފެވެ.
