ފުޓުބޯޅަ އެސޯސިއޭޝަނަކީ ކުޅުންތެރިންގެ ހައްގުގައި އުފައްދާ ކްލަބްތަކެއްގެމެދުގައި ޑިމޮކްރެޓިކް އުސޫލުން އިންތިހާބުކުރާ އެސޯސިއޭޝަނެކެވެ. އަދި މެމްބަރު ކްލަބްތަކުގެ ކޮންގްރެސްއިން އިންތިހާބުކުރާ ރައީސަކާއި ހިންގާކޮމިޓީއަކުން މެނެޖްކުރާ އެސޯސިއޭޝަނެކެވެ.
ކޮންގްރެސްއިން ފާސްކުރާ އަސާސީ ގަވާއިދާއި އެއްގޮތަށް ހިންގާ އެސޯސިއޭޝަނެކެވެ. ނޯމަލައިޒްކުރަންޖެހެނީ މި ޝަރުތުތައް ފުރިހަމަނުކުރެވޭ އެސޯސިއޭޝަންތަކެވެ. ރާއްޖެއަކީ މިފަދަ އެސޯސިއޭޝަނެކެވެ.
ރާއްޖޭގެ ފުޓުބޯޅަ މިއޮތީ ނާޒުކް ފައްތަރެއްގައެވެ. ފީފާ އިން ބަލައިގަންނަ ފެންވަރަށް އެސޯސިއޭޝަން ނުހިންގުނުތާ، ފީފާ އިން ދޭ ޑިވެލޮމްމަންޓް ފަންޑުން މިވަނީ ވައްކަންވެސް ކޮށްފައެވެ.
ކަރުދާސް ކްލަބް
ސޯޅައަހަރުކުރިން 2008 ވަނަ އަހަރު އެފްއޭއެމް ނޯމަލައިޒްކުރުމަށްޓަކާ އިންތިހާބުކުރިއިރުވެސް ފީފާގެ "ކްލަބްލައިސެންސިންގް" މިންގަނޑަށް ފެތޭ ކްލަބެއް ރާއްޖެއަކު ނެތެވެ. ކްލަބް ރެޖިސްޓްރޭޝަންގެ އޮނިގަނޑެއް ނެތްކަމުގެ ކަންބޮޑުވުން، އިންތިހާބު ހިންގަން ފީފާއިން ފޮނުވި ޑިވެލޮޕްމަންޓް އޮފިސަރ ދަތޯ ޕޯލް މަނީ ސެމިއިއުލްވެސް ވަނީ ފާހަގަކުރައްވާފައެވެ. އަދި އިންތިހާބަށްފަހު އެންމެ އިސްކަންދޭންޖެހޭނީ ކްލަބްތަކުގެ މެނެޖްމަންޓް ވަރުގަދަކުރުމަށް ކަމަށް ލަފާދީފައިވެސްވެ އެވެ.
އެހެންނަމަވެސް ކްލަބް މެނެޖްމަންޓް ހަރުދަނާކުރެވިފައެއް ނުވެއެވެ. އެފްއޭއެމުން ވެސް، އަދި ސްޕޯޓްސް މިނިސްޓްރީންވެސް މިކަމަށް ސަމާލުކަމެއް ދީފައެއްނުވެ އެވެ. ނަތީޖާއަކަށްވީ އެސޯސިއޭޝަންގެ އިންތިހާބީ ފުރަތަމަ ދައުރަށްފަހު 2012 ގައި އަމިއްލެބާރުގައި ދެވަނަ އިންތިހާބެއް ނުބޭއްވި އެސޯސިއޭޝަންގެ އޮފިޝަލުންނާ ކްލަބްތަކާގުޅިގެން ބަގާވާތްކުރަން ފެށުމެވެ.
ބަގާވާތުގެ ގަޑުބަޑުގެތެރޭ 2014 ވަނައަހަރުގެ ޑިސެމްބަރުމަހު، ދެވަނަ ފަހަރަށް ނޯމަލައިޒޭޝަންކޮމިޓީއެއްގެ ދަށުގައި އޮއްވާ، ޖެހިގެންއައި 2015 ވަނަ އަހަރު ކުޅިވަރު ގާނޫނެއްފާސްކޮށް ކޮމިޝަނަރެއް އުފައްދާ، ތަސައްރަފްނުފުދޭ ކަރުދާށސްކްލަބްތަކަށް ފައިސާދޭން ނިންމިއެވެ. ކްލަބަކަށް އަހަރަކަށް 3،000،000 ރުފިޔާގެ މަގުން 8 ކްލަބަށް 24،000،000 ރުފިޔާ ދޭން ފެށި އެވެ. ނޯމަލައިޒޭޝަން ކޮމިޓީއަށް ބަލިކަށިވެފައިވާ ކްލަބްތައް "ގަތުމުގެ" ދޮރު ހުޅުވާލަދިނެވެ. އެހިސާބުން "ޑްރެކިއުލާ އަށް ބްލަޑްބޭންކް" ދިން ފަދައެވެ. ކުޅުންތެރިންނަށް ހަމަމުސާރަ ނުލިބުނުނަމަވެސް ކްލަބްތަކަށް ފައިސާ ލިބެއެވެ. ދަންޑު އޮތީ ހުހަށެވެ.
ނޯމަލައިޒޭޝަންކޮމިޓީގެ ދަށުން 2016 ވަނަ އަހަރުގެ މޭމަހު އިންތިހާބު ކާމިޔާބު ކުރެއްވީ ބައްސާމްއަދީލް ޖަލީލްގެ ޓީމުންނެވެ. ބައްސާމްގެ "ޓީމް" ގެ ދެޓާމަށްފަހު 2024 ވަނަ އަހަރަށް އެޅިއިރު، ލީގް އޮތީ ހުއްޓިފައެވެ. އެފްއޭއެމްގެ ހިންގާކޮމިޓީ އިސްތިއުފާދީފަ އެވެ. ރައީސް ބައްސާމް ސަސްޕެންޑްކޮށްފަ އެވެ. އެފްއޭއެމް ތިންވަނަ ފަހަރަށް ނޯމަލައިޒްކުރަން ޖެހިފަ އެވެ.
ނޯމަލައިޒޭޝަން ކޮމިޓީ
ނޯމަލައިޒޭޝަން ކޮމިޓީން ބުނަނީ އެފްއޭއެމްގައި ފައިސާއެއް ނެތްކަމަށާއި، މިވަގުތު އިސްކަންދޭންޖެހިފައިވަނީ ގެއްލުނު ފައިސާ ހޯދުމަށްކަމަށެވެ. ކްލަބްތަކުން ބުނަނީ އެފްއޭއެމާއި ސަރުކާރުން ދޭންހުރި ފައިސާ ލިބުމުން ނޫނީ ލީގް ނުފެށޭނެކަމަށެވެ.
ވީމާ، ނޯމަލައިޒޭޝަން ކޮމިޓީއަށް މިއޮތީ ދެގޮތެކެވެ.
އެއްގޮތަކީ ގެއްލުނުފައިސާ އަބުރާ ހޯދެންދެން ކުޅުން ހުއްޓާލުމެ! އަނެއްގޮތަކީ ކޯޕަރޭޓް އުސޫލުން ފައިސާ ލިބޭނެ މޮޑެލްއެއްގެ ދަށުން ޕްރެމިއަރލީގް ލާމަރުކަޒުކޮށް، ޕްރޮފެޝަނަލައިޒްކޮށް، ދަނޑުފުރާލާ ގައުމީ ލީގެއް މުޅިރާއްޖެއަށް ފަތުރާލުމެވެ. ގެއްލުނުފައިސާ ހޯދުމުގެ މަސައްކަތް ބާރަށް ކުރިއަށް ގެންދަންވީ އެވެ.
ކުޅުންތެރިންގެ ހައްގުތައް
މިހާރު އުފެދިފައިވާ ބަހުސަކީ ނޯމަލައިޒޭޝަން ކޮމިޓީން އިސްކަންދޭންވީ ކުޅުންތެރިންގެ ފައިސާއިން ވައްކަންކުރިމީހުން ހޯދާ އަދަބު ދިނުމަށްތޯ؟ ނުވަތަ ކުޅުންތެރިންގެ ހައްގުތައް ހޯދާދިނުމަށް ތޯއެވެ؟ ޕްރެމިއަރ ލީގް މެދުކަނޑާނުލާ ހިންގުންތޯއެވެ؟ ރޫޅިފައިވާ ފުޓުބޯޅަ ނިޒާމް އަނބުރާ ކޮޅަށްޖެހުންތޯ އެވެ؟
ހަމަ ޔަގީނުންވެސް އިސްކަން ދޭންވީ ކުޅުންތެރިންގެ ހައްގުތައް ހޯދާދިނުމަށެވެ. ފުޓުބޯޅަ އެސޯސިއޭޝަނަކީ ކުޅުންތެރިންނަށް އުފައްދާދީފައިވާ އެސޯސިއޭޝަނެކެވެ. ކުޅުންތެރިން ނެތިއްޔާ އެސޯސިއޭޝަނެއް ނޯންނާނެއެވެ. ކުޅުންތެރިން މެނެޖްކޮށްދޭން އުފައްދަނީ ކްލަބްތަކެކެވެ.
ކްލަބަތަކަކީ ކުޅުންތެރިންގެ ހައްގުގައި އުފައްދާ ކްލަބަތަކަކަށް ވަނީނަމަ، ކުޅުންތެރިންނަށް މުސާރަދޭން ލިބޭ ސްޕޮންސަރޝިޕް ފައިސާ ކުޅުންތެރިންނަށް ހަމައަށް ފޯރަންވާނެއެވެ. ކުޅުންތެރިން ރަނަގަޅަށް މެނެޖްކޮށްދީ، ސަޕޯޓަރުންނާއި ސްޕޮންސަރުން ބޭނުންވާ ފެންވަރުގެ ވާދަވެރި ކްލަބެއް ގާއިމްކުރެވެން ޖެހޭނެ އެވެ.
މިފަދަ ކްލަބަތަކެއް އުފެއްދުމުގެ މާހައުލު ގާއިމްކޮށްދިނުމަށްޓަކާ ގާނޫނާއި ގަވާއިދުތައް ކޮށާ މަށާ މިންހެޔޮކޮށް ތަމްފީޒްކޮށްދިނުމަކީ ސަރުކާރުގެ ޒިންމާއެކެވެ. ސްޕޯޓްސް މިނިސްޓަރުގެ ޒިންމާއެކެވެ. ކުޅިވަރު ކައުންސިލްގެ ޒިންމާއެކެވެ. ކޮމިޝަނަރ އޮފް ސްޕޯޓްސް ގެ ޒިންމާއެކެވެ. އަދި މިއަދު ނޯމަލައިޒޭޝަން ކޮމިޓީގެ ޒިންމާއެކެވެ.
ނޯމަލައިޒޭޝަން ކޮމިޓީއިން ތަހުގީގުކުރަންވީ ކްލަބަތަކަށް ފައިސާ ދިނުމުންވެސް ބެލުންތެރިންގެ ޝައުގުވެރިކަން ގެއްލުނީ ކީއްވެތޯއެވެ. ދަނޑުފުރާލާ ވާދަވެރި ކްލަބްތަކެއް ގާއިމްނުކުރެވުނީ ކީއްވެތޯއެވެ؟ ފައިސާ ނެތީމާ ތޯއެވެ؟ ނުވަތަ ކުޅުންތެރިންގެ ހައްގުތަކަށް އިހުމާލުވީމާ ތޯއެވެ؟ ކަރުދާސް ކްލަބްތަކަކަށް ފައިސާބަހާ ހަވަރަށް ދޫކޮށްލީމަތޯއެވެ؟
އެޑިޓަރުގެ ނޯޓް
ހާމިދު އަބްދުލްޣަފޫރަކީ ކުޅިވަރު ހިންގުމުގެ ދާއިރާ އިން މަތީ ތައުލީމު ހާސިލް ކުރައްވައި އަދި އެ ދާއިރާއިން އަމަލީ ގޮތުން އެތައް ތަޖުރިބާތަކެއް ހޯއްދަވައިގެން ހުންނެވި ބޭފުޅެކެވެ. ހާމިދު ޢަބްދުލްޣަފޫރަކީ، ފުޓްބޯޅަ އެސޯސިއޭޝަން އޮފް މޯލްޑިވްސްގެ ސެކެރެޓްރީ ޖެނެރަލްކަމުގެ އިތުރުން ކުޅިވަރާ ބެހޭ ވުޒާރާގެ ސްޓޭޓް މިނިސްޓަރު ކަން ކުރައްވާފައިވާ ބޭފުޅެކެވެ. ހާމިދަކީ ނޭޝަނަލް ސްކިލްޑިވެލޮޕްމަންޓް އޮތޯރިޓީގެ ސޯޝަލް ސެކްޓަރ ކައުންސިލަގައި، ސްޕޯޓްސް ސައިންސްގެ އިލްމް ތަމްސީލްކޮށްދޭ މެމްބަރެއް ވެސް މެއެވެ. އޭގެ އިތުރުން އޭނާ ވަނީ ޕޮލީސް ބޯޑްގެ މެމްބަރުކަމުގައި ވެސް މަސައްކަތް ކުރައްވާފަ އެވެ.
